Κρατώντας τα αυτιά ασφαλή και υγιή κατά την κατάδυση

 

Σημαντική Επισήμανση: Οι αναφορές για τα αυτιά είναι καταδυτικές συμβουλές. Για οποιοδήποτε περαιτέρω πρόβλημα φυσιοπαθολογίας παρουσιάζεται στα αυτιά σας, επισκεφτείτε αποκλειστικά ωτορινολαρυγγολόγο ιατρό!

Γενική φροντίδα αυτιών

Οι τραυματισμοί στα αυτιά είναι από τις πιο κοινές ασθένειες που σχετίζονται με τις καταδύσεις. Οι διαφορές της πίεσης μεταξύ του μέσου, του έξω αυτιού και του περιβάλλοντος μπορούν να προκαλέσουν μια οδυνηρή αίσθηση συμπίεσης που είναι γνωστή ως «συμπίεση αυτιού». Αυτή η κατάσταση μπορεί να μειώσει την ικανότητα σας να καταδυθείτε, αλλά κυρίως μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερα προβλήματα όπως μερική απώλεια ακοής, ζάλη, βαρότραυμα στα αυτιά και άλλα τραύματα που σχετίζονται με την πίεση.

Γενική φροντίδα του αυτιού και προληπτική συντήρηση

Υπάρχουν διάφορα προληπτικά μέτρα που μπορούν να πάρουν οι αυτοδύτες και αυτοδύτριες για να εξασφαλίσουν ότι το αυτί τους παραμένει ασφαλές και υγιές κατά τη διάρκεια της κατάδυσης. Χρησιμοποιήστε είτε ένα εμπορικό προϊόν που έχει σχεδιαστεί για να απομακρύνει το νερό από το κανάλι του αυτιού, είτε ένα μείγμα από λευκό ξύδι και αλκοόλη μετά από μια καταδυτική εκδρομή για να καθαρίσετε απαλά και να στεγνώσετε το κανάλι του αυτιού.

Αναπνεύστε φρέσκο, καθαρό αέρα πριν καταδυθείτε. Δεδομένου ότι η ευσταχιανή σάλπιγγα συνδέει το τύμπανο με το λαιμό και τελικά με το αναπνευστικό σύστημα, αποφεύγετε ερεθισμούς όπως η εισπνοή καπνού (μονοξειδίου του άνθρακα) ή ο καπνός απο το κάπνισμα τσιγάρων που είναι υπεύθυνα για φλεγμονές και πόνο. Πίνετε πολύ νερό που διαλύει τυχόν βλέννες έτσι ώστε να μην συσσωρεύονται και να εμποδίζουν την ευσταχιανή σάλπιγγα. Συνιστάται να αποφεύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα για δύο ημέρες πριν από μια κατάδυση, καθώς μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση βλέννας. Μην καταδυθείτε αν είστε κρυωμένοι ή γριπωμένοι γιατί υπάρχει ήδη συσσώρευση υγρού στο λαιμό και στα αυτιά. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση προκαλεί συρρίκνωση στους κόλπους, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη την είσοδο του αέρα στους κόλπους και στις κοιλότητες και καθιστά δύσκολη την εξίσωση της πίεσης.

Χρησιμοποιήστε ένα ρινικό διάλυμα ή αποσυμφορητικά σε σιρόπι για να βοηθήσετε την διάλυση του βλεννογόνου που μπλοκάρουν τις ρινικές διόδους. Ελέγξτε με το γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε φάρμακο και σε γενικές γραμμές καλύτερα είναι να αποφύγετε την κατάδυση, εκτός αν δεν μπορεί να γίνει αλλιώς.

Πόνος στο αυτί κατά την κατάδυση

Όταν οι αυτοδύτες αισθάνονται πόνο στο αυτί κατά τη διάρκεια ή μετά από μια κατάδυση, υπάρχουν μερικά μέτρα ασφαλείας που μπορούν να πάρουν. Η πιο συνηθισμένη μέθοδος ανακούφισης της πίεσης του αυτιού κατά τη διάρκεια της κατάδυσης είναι να σταματήσετε να καταδύεστε, να μείνετε σταθεροί και στη συνέχεια πάρτε μια καλή αναπνοή απο τον ρυθμιστή, κλείστε την δίοδο στο στόμα, κλείστε την μύτη όπως όταν εξισώνεται, και προσπαθήστε να σπρώξετε αέρα μέσα στο στόμα. Αυτό βοηθά στην ανακούφιση της αστάθειας της πίεσης στα αυτιά. 

Μερικές φορές είναι καλύτερο να αφήνετε την πίεση να εμφανιστεί πριν προσπαθήσετε να εξισώσετε, μέχρι το σημείο του πόνου. Το μυαλό σας στα αυτιά στα πρώτα μέτρα και εξισώνετε με οδηγό τον αρχικό πόνο πάντα. Μην αφήνετε τον πόνο να γίνεται ανυπόφορος γιατί μπορεί να τεντώσει το τύμπανο και να προκαλέσει βλάβη στα όργανα του μέσω αυτιού, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη την εξίσωση. Ένας γενικός κανόνας είναι να εξισώνετε κάθε 1,5 – 2 μέτρα βάθος στην αρχή της κατάδυσης.

Καταδύεστε πάντα με τα πόδια κάτω στα πρώτα μέτρα. Όταν το κάνετε αυτό είναι μια ακόμα τεχνική ασφάλειας των αυτιών που μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για τους αυτοδύτες. Όταν καταδύεστε με μακροβούτι, δηλαδή με το κεφάλι κάτω η βαρύτητα λειτουργεί με τον φυσικό τρόπο και απομακρύνει άμεσα όλα τα υγρά από το κεφάλι, συσσωρεύοντας τα προς την ευσταχιανή σάλπιγγα που πρήζεται.

Μια άλλη μέθοδος όταν δυσκολεύεστε στην εξίσωση, είναι η κλίση του κεφαλιού προς τα πλάγια. Η δράση της κλίσης μπορεί να βοηθήσει να τεντώσετε το κανάλι της ευσταχιανής σάλπιγγας και έτσι να ανοίξει. Ένας καλός συνδυασμός είναι να καταπίνετε την ίδια στιγμή. Τέλος, αν παρόλα αυτά, τα αυτιά σας δεν μπορούν να ανοίξουν θα πρέπει να μην επιμείνετε και να αναδυθείτε αμέσως πριν εμφανιστούν μόνιμες βλάβες. Θυμηθείτε: κάθε βλάβη που συμβαίνει βαθύτερα στο αυτί, σημαίνει ότι είναι και πιο αυξητικά σοβαρή.

Τίποτα δεν μπορεί να καταστρέψει μια καλή ημέρα κατάδυσης από τα προβλήματα των αυτιών. Ακολουθώντας μερικά απλά και προληπτικά βήματα δεν θα έχετε πρόβλημα.

Καλές και ασφαλείς καταδύσεις!

Πρωτότυπο Άρθρο του Κώστα Ανδρεάδη ©

 

Καταδυτικές στολές – Τα σύγχρονα υλικά και υφάσματα κατασκευής

Δημοσιεύθηκε την 17/01/2020 από Kostas Andreadis

Διάρκεια ανάγνωσης: 4′ 30′ ′

Υλικό Νεοπρένιο – NEOPREN

Συνθετικό καουτσούκ κατασκευασμένο από πολυμερισμό του χλωροπρενίου. Το νεοπρένιο παρουσιάζει καλή χημική σταθερότητα και διατηρεί ευελιξία σε ένα ευρύ φάσμα θερμοκρασίας. Ο αφρός από νεοπρένιο παράγεται είτε σε μορφή κλειστού κυττάρου είτε ανοικτού κυττάρου. Η έκδοση των κλειστών κυττάρων είναι αδιάβροχη και χρησιμοποιείται για στολές κατάδυσης υγρού και στεγανού τύπου. Η αφρώδης όψη του σχηματίζεται με έγχυση του νεοπρενίου με αέριο άζωτο, δημιουργώντας κυψέλες αερίου (μικρο φυσαλίδες) μέσα στο υλικό, αυξάνοντας έτσι τις θερμομονωτικές του ιδιότητες.

Το νεοπρένιο παράγεται σε μεγάλα τεμάχια υλικού και κόβεται στο απαιτούμενο πάχος, κυμαινόμενο από 1mm έως 10mm. Όσο μεγαλύτερο είναι το πάχος, τόσο καλύτερη είναι και η θερμομόνωση του. Για την παροχή αντοχής και προστασίας, το νεοπρένιο μπορεί να στρωματοποιηθεί σε κάθε πλευρά του με νάιλον, πολυεστέρα ή διάφορα άλλα υφάσματα. Λόγω της δομής του το νεοπρένιο έχει θετική πλευστότητα. Δεδομένου ότι περιέχει ποσότητες παγιδευμένου αερίου, το πάχος και η άνωση του μειώνονται στο βάθος, χάνοντας μέρος της θερμομόνωσης. Η ποιότητα του νεοπρενίου εξαρτάται από τον αφρό που χρησιμοποιείται και την πυκνότητα του υλικού. Η ποσότητα των κυψελών του αερίου και το μέγεθός τους συνδέεται άμεσα με την ανθεκτικότητα του αφρού.

Ένας πυκνότερος αφρός είναι πιο ανθεκτικός και αντιστέκεται καλύτερα στη μεγάλη πίεση του περιβάλλοντος σε βάθος. Τα σύγχρονα υλικά στο νεοπρένιο είναι βασισμένα και φτιαγμένα απο ανθρακικό ασβέστιο καθιστώντας το πιο φιλικό προς το περιβάλλον από τα κλασικά προϊόντα με βάση το πετρέλαιο. Διαθέτουν υψηλή πυκνότητα, εξαιρετική θερμομόνωση, εξαιρετική αντοχή και μπορούν να αντέξουν την υψηλή πίεση χωρίς να χάνουν τις ιδιότητές τους.

Τριστρωματικό Υλικό – TRILAMINATE

Ο όρος τριστρωματικό σημαίνει στην ουσία ένα πολυστρωματικό υλικό που αποτελείται από τρία στρώματα – φύλλα επικαλυπτόμενων υλικών τα οποία είναι ελασματοποιημένα μεταξύ τους. Μια εσωτερική και εξωτερική επένδυση παρέχει την αντοχή και την ανθεκτικότητα, ενώ η μεσαία στρώση εξασφαλίζει την υδατοστεγανότητα του υλικού. Το αδιάβροχο υλικό είναι κατασκευασμένο από βουτυλικό καουτσούκ και έχει πάχος μόνο μερικών χιλιοστών. Για να αποφευχθεί το σχίσιμο είναι απαραίτητο ένα εξωτερικό προστατευτικό ύφασμα. Συνήθως, ένα ισχυρό, μη ελαστικό υφαντό υλικό (Nylon, Ripstop, Cordura, Polyester, DuPont, Kevlar).

Λόγω του ελάχιστου πάχους του, το ύφασμα δεν παρέχει καμία θερμομόνωση. Ωστόσο, δεν παράγει απο μόνο του άνωση και το υλικό του στεγνώνει γρήγορα. Παρά τις πολλές τεχνολογικές εξελίξεις και υλικές βελτιώσεις μέσα στα χρόνια, το όνομα Trilam έμεινε και τώρα περιλαμβάνει διάφορα υλικά που κατασκευάζονται από 2 (bi – laminate) μέχρι 8 (οκτώ – πολυστρωματικά) στρώματα.

Υλικό TNT – TITANIUM, NEOPRENE, TRILAMINATE

Το επαναστατικό υλικό ΤΝΤ είναι ένα τριπλαστικό υλικό που χρησιμοποιεί αφρό προ συμπιεσμένου νεοπρενίου υψηλής πυκνότητας ως αδιαπέραστο στρώμα αντί για βουτύλιο (βουτυλικό καουτσούκ). Η αρχική διαδικασία κατασκευής του TNT είναι η ίδια με ένα υλικό νεοπρένιου. Ένα στρώμα αφρού από νεοπρένιο είναι ελασματοποιημένο με ένα εσωτερικό και εξωτερικό στρώμα. Στη συνέχεια, το συνολικό υλικό (και τα 3 στρώματα) υφίσταται μια δεύτερη φάση συμπίεσης σε έναν υπερβαρικό θάλαμο. Αυτή η διαδικασία δημιουργεί ένα λεπτό, εύκαμπτο, εξαιρετικά πυκνό τριπλαστικό υλικό νεοπρενίου. Χρησιμοποιώντας νεοπρένιο ως αδιάβροχο μέσο αντί για βουτύλιο, η ευκαμψία και η ιδιότητα συγκράτησης της θερμότητας βελτιώνονται δραστικά με αύξηση της θερμομόνωσης έως και 40%.

Για την περαιτέρω βελτίωση της θερμικής απομόνωσης του υλικού, εφαρμόζεται μια επίστρωση από στερεό κράμα τιτανίου, που ονομάζεται Ti-Alpha, απευθείας σε κάθε πλευρά του φύλλου νεοπρενίου, δημιουργώντας ένα αποτελεσματικό μονωτικό φράγμα. Το εξωτερικό στρώμα μειώνει την ψυχρή απορρόφηση και το εσωτερικό στρώμα αυξάνει την αντανάκλαση της θερμότητας απο το σώμα διατηρώντας τη θερμοκρασία του σώματος μέσα στη στολή. Μειώνοντας την ανταλλαγή θερμότητας και λειτουργώντας ως ανακλαστικό φράγμα, το τιτάνιο βελτιώνει σημαντικά τη θερμομόνωση έως και 40%. Συνδυάζοντας τις θερμικές ιδιότητες του νεοπρενίου και των αντανακλαστικών στρωμάτων του τιτανίου, οι στολές αυτές είναι σχεδόν 50% πιο ζεστές απο τις κλασικές Trilaminate.

Υλικό βουλκανισμένου καουτσούκ – λάστιχο – VULCANIZED RUBBER

Οι στεγανές στολές βουλκανισμένου καουτσούκ χρησιμοποιούνται κυρίως από δύτες δημόσιας ασφάλειας, για εμπορικούς σκοπούς ή για επιστημονικούς. Υπάρχουν συνήθως δύο λόγοι για τη δημοτικότητά τους. Ο πρώτος είναι η σχετική ευκολία απολύμανσης τους και ο δεύτερος η αντίσταση της πυκνότητας του υλικού τους στη διείσδυση ουσιών απο χημική μόλυνση. Κατασκευασμένες από βαρύ νάιλον υλικό και βουλκανισμένο καουτσούκ σε μια διαδικασία παρόμοια με εκείνη που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πλαστικοποιημένων στολών.

Συνήθως η κατασκευή τους διαφέρει απο τις άλλες στολές γιατί κυρίως θα χρησιμοποιηθούν με ενσωματωμένο κράνος και μπότες για απόλυτη στεγανότητα. Τα πλεονεκτήματα αυτής της στολής είναι η αντοχή σε χτυπήματα και γδαρσίματα, η σύνδεση της με ολοπρόσωπες μάσκες και καταδυτικά κράνη, ότι επιτρέπει την κατάδυση σε αφιλόξενα και επικίνδυνα – μολυσμένα νερά για δύτες εργασίας, ότι είναι εύκολες στην απολύμανση τους, είναι εύκολες στην επιδιόρθωση τους σε μικρές διατρήσεις, είναι κατασκευασμένες για να διαρκούν αρκετά με λογική συντήρηση. Τα μειονεκτήματα τους βρίσκονται στο γεγονός ότι είναι δύσκολο να επιδιορθωθούν σε μεγάλες διατρήσεις, είναι αρκετά ογκώδης, δεν έχουν καμία θερμική προστασία σαν υλικό απο μόνο του, είναι μη ελαστικές και δύσχρηστες.

Νεκρή χελώνα στην Παραλία Πανόρμου Δωρίδος

 

Μετά από τις ωραίες εικόνες από την κατάδυση στη Πάνορμο και μία άσχημη εικόνα. Νεκρή χελώνα καρέτα-καρέτα ξεβράστηκε στη παραλία Πανόρμου Δωρίδος με τα πειστήρια του θανάτου της. Αγκίστρι με πετονιά και τη σημαδούρα της. Λυπηρό θέαμα.

Η φωτογραφία είναι από το φίλο του συλλόγου μας Κο Ιωάννη Δρομάζο.

Καταδυτικός Τουρισμός και Καταδυτικά Πάρκα

                                              ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ     

Την Τετάρτη 8 Ιουλίου στις 20.00 στο Κυριακοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Ιτέας ο Σύλλογος μας θα παρουσιάσει το αναπτυξιακό θέμα "Καταδυτικός Τουρισμός και Καταδυτικά Πάρκα"
καλούμε όλους τους συμπολίτες μας να παρακολουθήσουν την ενημέρωση.

     

Στο βυθό χωρίς αέρα

Δημοσιεύθηκε την 02/04/2020 από Kostas Andreadis

Πριν από χρόνια, ένας σπηλαιοδύτης μου είπε μια πολύ σωστή κουβέντα: «Μπορείς να αντέξεις λίγες εβδομάδες χωρίς φαγητό, λίγες μέρες χωρίς νερό, αλλά λίγα δευτερόλεπτα μόνο χωρίς αέρα».

Αυτή η πρόταση συνοψίζει πόσο ουσιώδες είναι να εξασφαλίζουμε επαρκές απόθεμα και εφεδρική παροχή αερίου προτού καταδυθούμε. Είτε εξερευνούμε τις σκοτεινές εσοχές ενός συστήματος σπηλαίων, είτε κολυμπάμε στα διάφανα νερά ενός ηλιόλουστου υφάλου σε βάθος έξι μέτρων, αν βρεθούμε ξαφνικά χωρίς αέρα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αμέσως. Όταν δεν έχουμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία μία τέτοια κατάσταση, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι θανατηφόρο. Ας εξετάσουμε κάποιες περιπτώσεις ατυχημάτων λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων αερίου.

Η φύση του προβλήματος

Η θάλασσα δεν συγχωρεί τα λάθη των αυτοδυτών και κάποιες φορές δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία. Σύμφωνα με έρευνα της DAN απο 153 περιστατικά για τη νόσο απο αποσυμπίεση, η έλλειψη παροχής αέρα ή άλλου αερίου έπαιξε ρόλο σε τουλάχιστον 29 (σχεδόν το ένα πέμπτο) των ατυχημάτων αυτών. Σύμφωνα με την έρευνα, μεταξύ αυτών ήταν 5 σόλο αυτοδύτες οι οποίοι δεν είχαν πρόσβαση σε βοήθεια. Σε 15 περιπτώσεις, τα ζευγάρια είχαν χωριστεί σκόπιμα ή είχαν χάσει την επαφή τους προτού ξεμείνουν από αέρα. Σε 2 περιπτώσεις οι αυτοδύτες δεν είχαν ελέγξει την ποσότητα αερίου που είχαν μαζί τους και ξεκίνησαν την κατάδυση με σχεδόν άδειες φιάλες. Σε μία περίπτωση, ο αυτοδύτης χρησιμοποιούσε ένα Rebreather τόσο κακοσυντηρημένο που ο σωλήνας παροχής οξυγόνου ήταν μερικώς φραγμένος. Ένας άλλος αυτοδύτης κατανάλωσε σχεδόν όλο το αέριο του στη διαδρομή για την σπηλιά όπου σκόπευε να καταδυθεί.

Η έρευνα αυτή είναι ενδεικτική της ανάγκης για περαιτέρω εξέταση των συνθηκών που οδηγούν σε τέτοια περιστατικά. Τα λάθη και τα προβλήματα που έχουν αφήσει κατά καιρούς τους αυτοδύτες χωρίς αέριο είναι πολλά και διαφορετικά. Σε τέτοιες καταστάσεις οδηγούν κυρίως οι παρακάτω παγίδες:

• Έλλειψη επίγνωσης της κατάστασης (απόθεμα αερίου), διάσπαση προσοχής
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως υπέρβαση προγραμματισμένου βάθους, ρεύματα, έκθεση στο κρύο, μπλέξιμο σε ξένα σώματα στο βυθό και νάρκωση
• Αστοχία ρυθμιστή πίεσης λόγω κακής ή καθόλου συντήρησης
• Αστοχία στον δακτύλιο / φλάντζα στεγανοποίησης (o-ring), αστοχία σε σωλήνες και στο διάφραγμα του ρυθμιστή
• Ανεξέλεγκτη ροή αερίου (free flow) λόγω άμμου, ξένων σωμάτων ή σχηματισμού πάγου στο δεύτερο στάδιο του ρυθμιστή
• Λανθασμένες ενδείξεις ή έλλειψη μανόμετρου
• Λανθασμένο στήσιμο εξοπλισμού
• Βλάβη λόγω σύγκρουσης, τριβής ή αιχμηρού αντικειμένου στο βυθό
• Αστοχία επιστομίου του δευτέρου σταδίου
• Ανεπαρκής ποσότητα αερίου ή λάθος στο γέμισμα.

Ένας αυτοδύτης πρέπει να θεωρήσει τον εαυτό του τυχερό όταν προειδοποιηθεί για την έλλειψη αερίου που θα ακολουθήσει. Ένα free-flow, μία ορατή διαρροή αερίου ή ένας ανεπαρκής ρυθμιστής ίσως αποτελέσουν επαρκείς προειδοποιήσεις για να μπορέσει να κάνει μία ελεγχόμενη ανάδυση προτού ξεμείνει εντελώς απο αέριο. Η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική όταν η απόπειρα εισπνοής έχει ως αποτέλεσμα μια γουλιά νερό, ή καθόλου αέρα και το αποτέλεσμα συχνά δεν είναι ωραίο.

Ανυποψίαστος δύτης

Αν πιστεύετε πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί σε σας, σκεφτείτε το ξανά. Ακόμα και οι πιο έμπειροι δύτες αντιμετωπίζουν προβλήματα και αν δεν είναι προετοιμασμένοι, το τίμημα μπορεί να είναι πολύ υψηλό.

Μία τέτοια περίπτωση ήταν του έμπειρου 42χρονου τεχνικού αυτοδύτη και εκπαιδευτή καταδύσεων που έκανε μία σόλο κατάδυση από στεριά για να δοκιμάσει ένα Rebreather. Σύμφωνα με την έκθεση της DAN, ο αυτοδύτης έμεινε από αέρα και μη έχοντας εφεδρική πηγή αέρα, προσπάθησε να βγει στην επιφάνεια. Αργότερα, βρέθηκε στο βυθό με το επιστόμιο έξω από το στόμα του. Ως αιτία θανάτου καταγράφηκε ο «πνιγμός λόγω εμβολής αέρα, ταχείας ανάδυσης και ανεπαρκούς ποσότητας αερίου». Από την έρευνα δεν έγινε σαφές τι συνέβη σε αυτή την κατάδυση. Ο αυτοδύτης ίσως θεώρησε πως ο κίνδυνος σε μία σόλο κατάδυση είναι μικρός, πως θα ήταν μία σύντομη κατάδυση, ή πως ίσως οι ικανότητές του ήταν πολύ μεγαλύτερες από τις απαιτήσεις της κατάδυσης που σκόπευε να κάνει και συνεπώς η εναλλακτική πηγή αέρα ή το ζευγάρι ήταν προφυλάξεις που δεν χρειαζόταν να πάρει. Όπως έδειξε αυτό το ατύχημα δεν θα πρέπει ποτέ να υπερεκτιμούμε τις δυνατότητές μας ή να υποτιμούμε την ανάγκη τήρησης καθιερωμένων πρωτοκόλλων ασφάλειας.

Μία θανατηφόρα απόφαση;

Το παρακάτω ατύχημα αφορά 47χρονό έμπειρο αυτοδύτη επιπέδου Rescue ο οποίος έκανε μία κατάδυση σε ναυάγιο με σκοπό να το κινηματογραφήσει. Έκλεισε τον βομβητή του καταδυτικού του υπολογιστή για να μην καταγραφούν στον ήχο του βίντεο, ενώ σε όλη τη διάρκεια της κατάδυσης το ζευγάρι του ήταν απασχολημένο με παρόμοια δραστηριότητα στην άλλη πλευρά του ναυαγίου. Ο αυτοδύτης καταδύθηκε σε βάθος 44 μέτρων. Στο 16ο λεπτό της κατάδυσης συνειδητοποίησε πως είχε μείνει από αέρα. Ακολούθησε μία ταχύτατη ανάδυση μέχρι το αγκυρόσκοινο από τα 42 μέτρα μέχρι τα 18. Ο Divemaster που βρισκόταν εκεί προσπάθησε να τον βοηθήσει. Για κάποιον λόγο όμως αυτοδύτης αρνήθηκε την εναλλακτική πηγή αέρα και παρουσίαζε σύγχυση. Ο Divemaster τον βοήθησε να φτάσει στην επιφάνεια, αλλά εκεί έχασε τις αισθήσεις του και δεν μπόρεσαν να τον επαναφέρουν. Η αιτία θανάτου καταγράφηκε σαν «εμβολή αέρα λόγω ανεξέλεγκτης ανάδυσης και ανεπαρκές απόθεμα αέρα».

Διαβάζοντας την έκθεση του ατυχήματος αναρωτιόμαστε μήπως ο αυτοδύτης μπορούσε να είχε αποφύγει μία τέτοια ανάδυση αν δεν είχε απενεργοποιήσει τους συναγερμούς στον καταδυτικό του υπολογιστή. Πιθανότατα ήταν αφοσιωμένος στην κινηματογράφηση και δεν παρακολούθησε την κατανάλωση αερίου. Αν είχε προειδοποιηθεί για το μειωμένο απόθεμα αερίου, εκτός απροόπτου θα είχε κάνει μία ελεγχόμενη ανάδυση χωρίς άλλα προβλήματα. Δεν θα μάθουμε ποτέ τι θα συνέβαινε, αλλά το περιστατικό μας θυμίζει να εκμεταλλευόμαστε όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να διατηρούμε επίγνωση της κατάστασης κατά τη διάρκεια μίας κατάδυσης.

Η σημασία του προγραμματισμού

Όταν ερχόμαστε σε επαφή με πιο απαιτητικά καταδυτικά περιβάλλοντα, είναι απολύτως απαραίτητο να σχεδιάζουμε τις καταδύσεις μας προσεκτικά και να ακολουθούμε τις καθιερωμένες διαδικασίες ασφαλείας για να μειώσουμε στο ελάχιστο τους κινδύνους. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο όταν μιλάμε για το απόθεμα αερίου σε καταδύσεις «οροφής» όπως λέγονται.

Μία τέτοια περίπτωση είναι εκείνη του 33χρονου αυτοδύτη με 10 χρόνια εμπειρίας. Πραγματοποιούσε διείσδυση σε βαθύ ναυάγιο με το ζευγάρι του όταν κάποια στιγμή χωρίστηκαν. Όταν ο αυτοδύτης δεν αναδύθηκε στο χρόνο που είχαν συμφωνήσει, τον αναζήτησαν δύτες έρευνας και διάσωσης. Αργότερα την ίδια μέρα βρέθηκε το σώμα του στο αμπάρι του πλοίου. Η φιάλη του ήταν άδεια. Η έκθεση αναφέρει πως δεν είχε χρησιμοποιήσει σχοινί ασφαλείας για τη διείσδυση στο ναυάγιο.

Όπως και στο περιστατικό του αυτοδύτη που είχε απενεργοποιήσει τους συναγερμούς του καταδυτικού του υπολογιστή, το περιστατικό αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη τήρησης αυστηρών διαδικασιών ασφαλείας. Όταν δεν είναι εφικτή η άμεση ανάδυση – όπως σε ένα ναυάγιο – οι αυτοδύτες πρέπει να έχουν μαζί τους επαρκές απόθεμα αέρα για να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε περιστατικό τους προκύψει μέσα στο νερό. Αν ο αυτοδύτης είχε σχεδιάσει την κατάδυση πιο προσεκτικά και αν είχε χρησιμοποιήσει σχοινί για να βρει τον δρόμο του, ίσως να είχε βγει από το ναυάγιο προτού
τελειώσει το απόθεμα αερίου του.

Ετοιμότητα και κατάλληλες δεξιότητες

Η ετοιμότητα στην κατάδυση έχει πολλές όψεις. Ένας αυτοδύτης δεν πρέπει μόνο να είναι προετοιμασμένος σε ότι αφορά στην επάρκεια αέρα, αλλά και στην επάρκεια ικανοτήτων, εμπειρίας και εκπαίδευσης σε επίπεδο κατάλληλο για την προγραμματισμένη κατάδυση. Καλά θα κάνουμε όλοι μας να αναγνωρίσουμε πως οι δεξιότητες και οι ικανότητές που δεν χρησιμοποιούμε συχνά αρχίζουν γρήγορα να φθίνουν. Για τους αυτοδύτες που δεν καταδύονται συχνά, αυτό σημαίνει πως πρέπει να αφιερώσουν λίγο περισσότερο χρόνο και προσπάθεια για να αναβαθμίσουν τις ικανότητές τους και να βεβαιωθούν πως ο εξοπλισμός τους είναι σε καλή κατάσταση. Αν δεν το κάνουν προκαλούν την τύχη τους.

Μία τέτοια περίπτωση ήταν του 57χρονου αυτοδύτη με πιστοποίηση πρώτου επιπέδου ανοιχτής θαλάσσης, ο οποίος είχε περισσότερα από 30 χρόνια εμπειρίας, αλλά καταδυόταν σπάνια. Οι περισσότερες καταδύσεις του είχαν γίνει σε γλυκό νερό, αλλά σε αυτή την περίπτωση καταδυόταν από σκάφος στη θάλασσα. Ο αυτοδύτης και το ζευγάρι του καταδύθηκαν σε βάθος 24 μέτρων. Περίπου 15 λεπτά αργότερα, έκανε σήμα στο ζευγάρι του πως του είχε τελειώσει ο αέρας και του τράβηξε το ρυθμιστή από το στόμα. Προσπάθησαν να μοιραστούν την πηγή αέρα, αλλά ο πανικός κατέλαβε τον αυτοδύτη που είχε μείνει από αέρα. Προσπάθησε να βγει γρήγορα στην επιφάνεια, όπου έχασε τις αισθήσεις του. Μεταφέρθηκε σε τοπικό νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε θεραπεία σε υπερβαρικό θάλαμο. Δεν ανταποκρίθηκε στη θεραπεία και αργότερα πέθανε.

Η επίσημη αιτία θανάτου ήταν πνιγμός λόγω εμβολής αέρα, ανεξέλεγκτη ανάδυση και ανεπαρκές απόθεμα αερίου. Το δίδαγμα αυτής της ιστορίας είναι πως οι διαδικασίες που ακολουθούνται σε επείγουσες καταστάσεις όπως η απώλεια αέρα πρέπει να εξασκούνται συνεχώς. Αν δεν τις έχουμε εξασκήσει πρόσφατα και τις χρειαστούμε ξαφνικά δεν μπορεί ο εγκέφαλο μας να τις ανασύρει και ο μετρητής στρες του μυαλού μας θα χτυπήσει κόκκινο! Όταν επικρατεί ο πανικός, οι πιθανότητες να επιλύσουμε προβλήματα με επιτυχία μειώνονται δραστικά. Σωστή προετοιμασία σημαίνει εξάσκηση των διαδικασιών αντιμετώπισης επειγόντων περιστατικών μέχρι να μας γίνουν δεύτερη φύση.

Η κατάδυση είναι τόσο ασφαλής όσο εμείς την κάνουμε ασφαλή. Όταν αναγνωρίσουμε πόσο ζωτικής σημασίας είναι το απόθεμα αερίου που έχουμε μαζί μας και κάνουμε τα απαραίτητα βήματα για να το εξασφαλίσουμε, μειώνουμε στο ελάχιστο τις πιθανότητες να μείνουμε στο βυθό χωρίς αέρα.

Άρθρο του Rick Layton για την DAN EUROPE. Δημοσιεύτηκε στο ALERT DIVER 01/2012 σε μετάφραση Βιβιάνας Δελιδάκη

Επιμέλεια Κώστας Ανδρεάδης ©